تخم نطفه دار

تولید تخم نطفه دار و جوجه کشی

تولید مثل یکی از مهمترین و اساسی ترین بخشها در تولید و پرورش طیور است ، بدون تولید تخمهای نطفه دار و جوجه کشی از آنها برای بوجود آوردن مرغ و خروس و بوقلمون و اردک ، صنعت مرغداری مفهومی نخواهد داشت ، با افزایش اطلاعات پژوهشی و علمی درباره چگونگی جفتگیری و جوجه کشی ، در بالا بردن کارایی تولید مثل به ما کمک می کند .

جفت گیری

سن مناسب برای جفتگیری جوجه خروس ها و جوجه مرغ ها ، ۶ ماهگی است .

جوجه خروس ها در اوایل ۴ یا ۵  ماهگی از نظر جنسی فعال هستند ، اما برای باروری (Fertility ) بیشتر و موثرتر جفتگیری را تا ۶ ماهگی باید به تاخیر انداخت .

نیمچه ها (Pullets) در حدود ۵ یا ۶ ماهگی تخم گذاری را شروع می کنند ، اما اولین تخمهای آنها کوچک است و امکان جوجه کشی از آنها ضعیف است .

اندازه تخمها برای جوجه کشی باید متوسط باشد (۶۹۰ گرم برای هر ۱۲ عدد) .

تنها تخمهای نطفه دار جهت جوجه گیری مناسبند .

برای تولید تخمهای نطفه دار ، مرغها و خروسها را همراه هم در آغلهای مشترک قرار دهید وتا زمانی که به تخمهای نطفه دار احتیاج دارید، آنها را با هم نگهداری کنید .

برای یک دسته مرغ ۱۵ تایی ، یک خروس کافی است ، اما دسته های بزرگتر به دو یا چند خروس احتیاج دارند .

ظرف یک یا دو روز ، همه مرغها جفتگیری کرده و تخم های نطفه دار تولید می کنند .

یک دسته مرغ جفت گیری شده باید دسته کم ۹۵ درصد تخم نطفه دار تولید کند .

نسبت خروسها به مرغها در یک گله داشتی بستگی به نوع نژاد دارد و از این قرار است:

نوع تخمی : لگهورن – یک خروس به ۱۵ مرغ

نوع گوشتی : پلیموت راک سفید آمریکایی یک خروس برای ۱۲ مرغ و نژادهای بزرگ جثه ، النگشان  ، کوشین  و درست یک خروس  به ازای ۱۰ مرغ.

باروری:

مرغها و خروسهای جوان باروری بالاتری دارند و تخمهای آنها از قابلیت جوجه کشی بیشتری نسبت به افراد پیر برخوردار است . اما باوری و کار آیی مرغها و خروسها در دومین سال تخمگذاری کمتر است .  یک خروس دو ساله بسیار پایین است و گاهی تا ۵۰ درصد یا کمتر کاهش می یابد . قابلیت جوجه گیری از یک دسته مرغ دوساله به مراتب کمتر از یک دسته مرغ یک ساله است . جفتگیری مرغهای دو ساله یا مسن تر با جوجه خروسهای ۶ ماهه از لحاظ باروری و قابلیت جوجه کشی پرثمرتر از جفتگیری با خروسهای مسن است .حتی در دسته هایی که در اولین فصل تولید تخم هستند ، درصد باروری و قابلیت جوجه کشی در پایان فصل به تدریج کاهش می یابد . برخی نژادها ، به ویژه پلیموت راک آمریکایی بعد از ۹ ماه تولید تخم ، از لحاظ قابلیت جوجه کشی به سطح پایینی تنزل می کنند و به دلایل اقتصادی باید از گله حذف شوند .

از آنجا که اسپرم در داخل لوله رحمی (مجرای عبور تخم) ذخیره می شود ، مرغها قادرند تنها با یک مرتبه جفت گیری ، تا سی روز تخمهای نطفه دار تولید کنند. به عبارت دیگر حتی اگر همه خروسها  را از دسته مرغها جدا کنند ، مرغها می توانند تا چند هفته به تولید تخمهای نطفه دار ادامه دهند .تحت بعضی شرایط شناسایی پدر جوجه ها ضرورت می یابد . بنابراین با این تصور که مرغها در تله های تخمگذاری (Trapnested) تخم می گذارد و شماره مرغ روی تخم ثبت می شود ، خروس های قدیمی باید از دسته جدا شده و دست کم دو هفته پیش از آن که تخمها به منظور جوجه کشی ذخیره شوند ، خروسهای جدید به دسته می پیوندند. در این مدت اسپرم های جدید جایگزین اسپرم های کهنه در لوله های رحمی می شوند . اسپرم های جدید فراوان تر و نیرومندترند و به همین دلیل قابلیت بارور کردن تخمها در آنها بیشتر است .

منابع تهیه تخمهای نطفه دار برای جوجه کشی:

بهترین منبع تهیه تخمهای مناسب جوجه کشی ، مرغهای خودتان است . همچنین می توانید از مرغداری یا مزرعه ای که گله مرغ مادر (Breeding flock) پرورش می دهد تخم نطفه دار تهیه کنید . تخم خای که در فروشگاهها به قصد مصرف انسان فروخته می شوند ، برای جوجه کشی مناسب نیستند . این تخمها غالبا توسط مرغان بی خروس تولید می شوند و روی پوسته بیشتر این تخمها را با لایه نازکی از روغن معدنی سبک می پوشانند تا با جلوگیری از خارج شدن هوا و رطوبت از پوسته ، کیفیت داخلی تخم را حفظ کنند . لازم به توضیح است که عبور هوای کثیف داخل تخم و رطوبت به خارج برای رشد جنین داخل تخم ضروری است .

قابلیت جوجه در آوری:

 در بیشتر جوجه کشی ها بطور متوسط ۸۵ جوجه از هر ۱۰۰ تخم به دست می آید . البته در مورد مرغی که روی تخم هایش می خوابد نتیجه به مراتب رضایت بخش تر است ، زیرا از ۱۲ تخم ،۱۱ یا حتی ۱۲ جوجه بیرون می آید . در ماشینهای جوجه کشی خانگی ، میزان جوجه کشی بین ۵۰ تا ۷۰ درصد است . این ماشینهای جوجه کشی کوچک گاهی در دوره جوجه کشی قادر به ایجاد شرایط مطلوب برای جوجه گیری نیستند.

دوره جوجه کشی:

 مدت زمان مورد نیاز برای جوجه گیری از تخمهای طیور مختلف تحت شرایط مطلوب جوجه کشی ، در جدول زیر آمده است :

                   نوع تخم                                                                  طول دوره ی جوجه کشی (روز)

                      مرغ                                            700تومان                                              ۲۱

                   بوقلمون                                                                              ۲۸

        اردک (تمام بجز نژاد موسکووی)                                                                    ۲۸

            اردک نژاد موسکووی                                                                           ۳۵ تا ۳۷

                      غاز                                                                                       ۳۵ تا ۳۷

          مرغ گینه (مرغ شاخدار)                                                                           ۲۸

                    قرقاول                                                                                     ۲۳ تا ۲۸

                   بلدرچین                                                                                       ۱۸

            بلدرچین باب وایت                                                                             ۲۳ تا ۲۴

                 شتر مرغ                                                                                    ۴۰ تا ۴۲

ماشینهای جوجه کشی :

 ماشین جوجه کشی ، دستگاهی است که دما ، رطوبت و هوای مناسب برای رشد جنین را ثابت نگه می دارد و مجهز به یک منبع گرما دهنده و وسایل ایجاد رطوبت و تهویه است . برخی از انواع ماشینهای جوجه کشی بسیار ساده اند ، مثلا یک جعبه مقوایی مجهز به لامپ گرما دهنده ، یک ظرف پر از آب برای تامین رطوبت و سوراخهایی برای تهویه هوا . برخی دیگر بسیار کامل و مجهز به وسایل گرمادهنده ، ترموستات ، دستگاههای تنظیم رطوبت ،جایگاههای ورود هوا ، لوله تخلیه هوا ، بادبزنهای سقفی برای به جریان انداختن هوا ، وسایل تخم چرخان خودکار ، زنگهای اعلام خطر ، و دستگاههای ثبت دما و رطوبت هستند.

برای استفاده از ماشینهای جوجه کشی می توانید مطابق دستورات کارخانه سازنده آن عمل کنید . ماشینهای جوجه کشی انواع مختلفی دارد و هر کارخانه سعی کرده است ماشینهای خود را با دقت بیشتری بسازد . اگر ماشین جوجه کشی ساخته دست خودتان است ، سعی کنید از کلیه شرایط مناسب برای جوجه کشی برخوردار باشد .